ေဒါက္တာသန္းဝင္း (ေမာင္သန္းဝင္း- ရန္ကုန္တကၠသိုလ္) B.A.(Honours), M.A., H.G.P., Ph.D.

ရခုိင္ျပည္နယ္၊ သံတြဲခရုိင္၊ ေတာင္ကုတ္ျမဳိ႕၌ အဖျမဳိ႕ပုိင္ ဦးေမာင္ေမာင္ၾကီး၊ အမိေဒၚေရႊတုိ႕က ၁၉၂၂-ခု၊ မတ္ လ (၈)ရက္၊ၾကာသပေတးေန႕တြင္ေမြးဖြားသည္။ အျမႊာညီအစ္ကုိႏွစ္ဦးအနက္ ပထမဖြားျမင္ေသာ သားျဖစ္သည္။

ေမြးခ်င္း (၃)ဦးတြင္ အၾကီးဆုံးျဖစ္သည္။ ငယ္စဥ္က ကုိကုိဟုေခၚခဲ႕ၾကသည္။
အမည္ရင္းမွာ ဦးတင္ေအာင္ျဖစ္ သည္။ ေတာင္ကုတ္ျမဳိ႕၊တုိင္းရင္းျမန္မာ အလယ္တန္းေက်ာင္းတြင္ ပဥမတန္းအထိ ပညာသင္ၾကားခဲ႕။
၁၉၄၂ - သံတြဲျမဳိ႕ ေက်ာင္းသားသမဂၢအမႈေဆာင္အျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ခဲ႕။ နယ္ခ်ဲ႕ေမာင္းထုတ္ေရး ေက်ာင္းသားလႈပ္ ရွားမႈတြင္ ပါ၀င္ခဲ႕။
၁၉၄၅ - ၄၆ - သံတြဲျမဳိ႕၊ အစုိးရအထက္တန္းေက်ာင္းမွ တကၠသုိလ္၀င္စာေမးပြဲကုိ အဂၤလိပ္စာဂုဏ္ထူးျဖင႕္ ေအာင္ျမင္ခဲ႕။
၁၉၄၆ - ရန္ကုန္တကၠသုိလ္တြင္ တက္ေရာက္ပညာသင္ၾကားခဲ႕။
၁၉၄၇ - ဒီဇင္ဘာလထုတ္ ဂ်ာနယ္ေက်ာ္ (တြဲ-၁၁၊ အမွတ္-၃)ပါ ''ေမာင္တုိ႕ရခုိင္ျပည္'' ကဗ်ာသည္ အေစာဆုံး စာေပလက္ရာျဖစ္သည္။
၁၉၄၉ - ၅၀ - ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ ႏွစ္ပတ္လည္စာေစာင္၊ ျမန္မာစာက႑တြဲဖက္စာတည္း။ ရန္ကုန္တကၠသုိလ္ ရခိုင္ေက်ာင္းသူ၊
ေက်ာင္းသားမ်ားအသင္း ဒု-ဥကၠဌ။ ရန္ကုန္တကၠသုိလ္ ရခုိင္ေက်ာင္းသူ
ေက်ာင္းသားမ်ားအ သင္း မဂၢဇင္းအယ္ဒီတာ၊ ရန္ကုန္တကၠသုိလ္
ဗမာမြတ္စလင္ေက်ာင္းသူ၊ ေက်ာင္းသားမ်ားအသင္း မဂၢဇင္းအယ္ဒီ တာ။
ရန္ကုန္တကၠသုိလ္ ရခုိင္အသင္းၾကီးမွ ၾကီးမွဴးက်င္းပေသာ
၀တၳဳတုိျပဳိင္ပြဲတြင္ ''ေမာင္တင္ေအာင္(၀ိဇၨာ- အထက္တန္း)'' အမည္ျဖင႕္
''ကဗ်ာတေက်ာ႕'' ၀တၳဳတုိ ပထမဆုရခဲ႕။ ထုိႏွစ္မွာပင္
ရန္ကုန္တကၠသုိလ္ႏွစ္လည္စာ ေစာင္ (တြဲ-၁၊ အမွတ္-၃)၌ ''ကုိယ္ေပ်ာက္ေဆးလုံး
ျပဇာတ္''။ ေတာ္၀င္မဂၢဇင္း၊ ရခိုင္ေက်ာင္းသူ၊ ေက်ာင္းသားမ်ားအသင္း
မဂၢဇင္းတုိ႕တြင္ 'ေခတ္၏ေၾကးမုံ' (ေတးၾကဳိ)ကဗ်ာကုိ ေရးသားခဲ႕။
၁၉၅၀ - ျပည႕္ႏွစ္တြင္ ၀ိဇၨာတန္းေနာက္ဆုံးႏွစ္စာေမးပြဲ မေျဖေတာ႕ဘဲ ေက်ာင္းထြက္ခဲ႕။ ပထမဆုံးလုံးခ်င္း ''နႏၵာပုလဲ'' ၀တၳဳကုိ ေရးသားထုတ္ေ၀။
(ဂ်ပန္ေခတ္တြင္ ဂ်ပန္ေတာ္လွန္ေရးလုပ္ငန္းကုိ မႏၱေလးတကၠသုိလ္
ပါေမာကၡခ်ဳပ္ဦးေက်ာ္ရင္ႏွင႕္အတူ လက္တြဲလုပ္ေဆာင္ခဲ႕။)
တကၠသုိလ္မွထြက္ျပီးေနာက္တုိးတက္ေရးသတင္းစာ တြင္ လက္ေထာက္အယ္ဒီတာ။
၁၉၅၃ - ၀ါးခယ္မျမဳိ႕ အစုိးရအထက္တန္းေက်ာင္း၌ အထက္တန္းျပဆရာ။
၁၉၅၄ - ျမ၀တီမဂၢဇင္းတုိက္ထုတ္ ''ေရာင္ျခည္ဂ်ာနယ္'' အယ္ဒီတာ။ ထုိႏွစ္မွာပင္
ျမ၀တီမဂၢဇင္း တာ၀န္ခံ စာတည္း၊ စာတည္းခ်ဳပ္တာ၀န္မ်ားကုိ (၁၉၆၀)ျပည႕္ႏွစ္အထိ
ေဆာင္ရြက္ခဲ႕။ ''ေမာင္ၾကီးလာပါေဟ႕'' လုံးခ်င္း၀တၳဳထြက္။
၁၉၅၆ - ''ပန္းတုိင္းေမႊးပါေစ'' ၀တၳဳထြက္။
၁၉၆၀ -ရုပ္ရွင္ပေဒသာမဂၢဇင္း အယ္ဒီတာ၊ န၀ေဒးမဂၢဇင္း စာတည္းခ်ဳပ္၊
စာေရးဆရာမုိးေ၀ႏွင႕္အတူ ''စုံေထာက္မဂၢဇင္း''ကုိ အယ္ဒီတာအျဖစ္
ကုိယ္တုိင္ဦးစီးထုတ္ေ၀ခဲ႕။ ''ေရႊျပည္ၾကီး'' ျမန္မာရာဇ၀င္ေနာက္ခံ၀တၳဳႏွင႕္
''ပန္းဖြက္တမ္း'' ရခုိင္ဓေလ႕ရုိးရာအခ်စ္၀တၳဳတုိ႕ကုိ ေရးသားထုတ္ေ၀ခဲ႕။
၁၉၆၁ - ေသြးသစၥတာ၊ ေစာၾကဳိလွဲ႕ပါ၊ ခ်စ္ေသာနီနီ၊ အခ်စ္လမ္းကေလး၀ကၤပါ၊
မုိးတိမ္ကုိေမွ်ာ္၊ မုိးတိမ္ကုိမွာ စေသာ ပင္ကုိယ္ေရး၀တၳဳမ်ားအျပင္
စာေပေဆာင္းပါမ်ားကုိ စုစည္းကာ ''စာေရးခ်င္ေသာသူမ်ားသုိ႕'' စာေပဆုိင္ရာ
စာအုပ္မ်ားထုတ္ေ၀ခဲ႕။
၁၉၆၃ - ''စစ္ေၾကာင္းခ်ီေသာ္'' စစ္၀တၳဳထုတ္ေ၀။ ''နႏၵာပုလဲ'' ဒု အၾကိမ္ထြက္။ ''စာေရးခ်င္ေသာသူမ်ားသုိ႕'' ဒု အၾကိမ္ထြက္။
၁၉၆၄ - ခ်င္းတြင္းေက်ာ္လွ်င္၊ ေသြးကုိလမ္းခင္း၍၊ သင္ၾကားေပးပါေလဦးဆရာ စာအုပ္မ်ားထြက္။ ''ေမာင္ၾကီး လာပါေဟ႕'' ၀တၳဳ ဒုတိယအၾကိမ္ထြက္။
၁၉၆၅- ဂ်ပန္ေတာ္လွန္ေရးတုိက္ပြဲ။ အသက္ကုိဖက္ရြက္ပမာ၊ အင္ဖာတုိက္ပြဲ၊
ကလိန္ေစ႕ျငမ္းဆင္၊ ျမန္မာ ျပည္စစ္ေျမျပင္၊
မႏၱေလးကုိျဖတ္၍တုိက္ပြဲအဆင႕္ဆင႕္စေသာ ဘာသာျပန္လုံးခ်င္း စာအုပ္မ်ားထြက္ရိွ။
၁၉၆၆- ေသြးေခ်ာင္းစီးတုိက္ပြဲ၊ သံလြင္ျမစ္ကမ္းတုိက္ပြဲ၊
လက္တကမ္းတုိက္ပြဲ၊တတိယမီးက်ည္၊ စစ္ေျပး။ စင္ရယ္ စနစ္ရယ္ လူသားရယ္။
ဇက္တပ္ဖြဲ႕စေသာဘာသာျပန္လုံးခ်င္းမ်ားထြက္ခဲ႕။ ''ေရႊျပည္ၾကီးႏွင႕္အျခား၀တၳဳ
တုိမ်ား''စာအုပ္ထြက္ ''စာေရးခ်င္ေသာသူမ်ားသုိ႕'' (တ)အၾကိမ္ထြက္။
၁၉၆၇ -အေသခံတပ္စု၊ ဆုိက္ပန္ကြၽန္းတုိက္ပြဲ၊
ေထာင္႕ကုိးရာေလးဆယ႕္ႏွစ္၊ပန္းပါစစ္ေၾကာင္း၊ ျမ၀တီစစ္ ေၾကာင္း၊
ျမစ္ၾကီးနားတုိက္ပြဲ၊ မိန္းမသုေတသန(၁၊၂)၊ ယုံၾကည္ခ်က္အတြက္
အသက္စြန္႕သူမ်ား စေသာလုံးခ်င္းစာအုပ္မ်ားထြက္ရွိခဲ႕။
၁၉၆၈ - ဗႏၶဳလခံတပ္၊ ေစာနႏၵာ၊ မုိးတိမ္ကုိေစ စေသာစာအုပ္မ်ားထြက္။
၁၉၆၉ - သိပၸံစုံေထာက္၊ သုံးေရာင္ျခယ္တေစၦသေဘၤာ ဘာသာျပန္လုံးခ်င္းမ်ားထြက္။
၁၉၇၁ - ဘ၀သစၥာေမတၱာလႈိင္း၊ တသိမ္႕သိမ္႕ဒြန္ စာအုပ္မ်ား ထြက္။ 'ျမန္မာျပည္စစ္ေျမျပင္' ဒုအၾကိမ္ထြက္။
၁၉၇၇ - ဆယ္ျပည္ေထာင္ေခ်ာ႕ေတာ႕မျပဳံး၊ ေတာင္တကာ႕ေတာ ဆန္ေကာနဲ႕က်ားေထာင္ ၀တၳဳမ်ားထြက္။
၁၉၈၁ - ေသမင္းေနာက္သုိ႕ ေျခရာေကာက္ေသာ္ (၂-တြဲ)ထြက္။
၁၉၈၂ - တုိင္တန္းနစ္ (၂-တြဲ)၊ ေသြးစက္ေျခရာ(၂-တြဲ) ဘာသာျပန္ စာအုပ္မ်ားထြက္။
၁၉၈၃ - တစ္ေသာင္းမွာတစ္ေယာက္၊ သန္းေခါင္ယံခုႏွစ္မီးနစ္ စာအုပ္မ်ားထြက္။
၁၉၈၄ - မဟာခရီးရွည္၊ မုိးျပဳိမျပဳိ၊ အေတြ႕စိမ္းစိမ္း၊ ဟစ္တလာ႕ အေမြ၊ စေသာစာအုပ္မ်ားထြက္။
၁၉၈၅ - တုိက္ဖြန္၊ ေနာင္ဥဒါန္းဘယ္မေၾကစရာ၊ ဘီလူးစည္းလူ႕စည္း (၂တြဲ) စေသာဘာသာျပန္လုံးခ်င္းမ်ား ထြက္။
၁၉၈၆ - သံမဏိသစၥာ၊ ၃၄-အေရွ႕၊ ဘာသာျပန္လုံးခ်င္းမ်ားထြက္။
၁၉၈၆ - ႏုိ၀င္ဘာ (၁၅)ရက္၊ စေနေန႕ ည (၁၀း၀၅)နာရီအခ်ိန္တြင္
အင္းစိန္ျမဳိ႕ရြာမအေရွ႕၊ ေအာင္မဂၤလာလမ္း သြယ္၊ အိမ္အမွတ္ (၉၉၁)တြင္
ကြယ္လြန္၊ကြယ္လြန္ခ်ိန္တြင္ ဇနီးေဒၚသန္းႏုႏွင႕္ သမီးေစာသီတာနႏၵမိတ္၊
ေစာစႏၵာနႏၵမိတ္၊ သား ေဇယ်ာနႏၵမိတ္၊ စိႏၱာနႏၵမိတ္၊ ဥကၠနႏၵမိတ္
တုိ႕က်န္ရစ္ခဲ႕။

ထင္ရွားေသာစာအုပ္အခ်ဳိ႕
(၁) နႏၵာပုလဲ၊
(၂) ျမ၀တီစစ္ေၾကာင္း
(၃) ပန္းပါစစ္ေၾကာင္း
(၄) ေရႊျပည္ၾကီး
(၅) ယုံၾကည္ခ်က္အတြက္ အသက္စြန္႕သူမ်ား
(၆) ဗႏၶဳလခံတပ္
(၇) ျမန္မာျပည္စစ္ေျမျပင္
(၈) သံလြင္တုိက္ပြဲ
(၉) ျမစ္ၾကီးနားတုိက္ပြဲ
(၁၀) မႏၱေလးကုိျဖတ္၍
(၁၁) စာေရးခ်င္ေသာသူမ်ားသုိ႕
(၁၂) တတိယမီးက်ည္
(၁၃) သန္းေခါင္ယံခုႏွစ္မီးႏွစ္
(၁၄) အင္ဖာတုိက္ပြဲ
(၁၅) တုိင္တန္းနစ္ (၂-တြဲ)
(၁၆) သုံးေရာင္ျခယ္တေစၦသေဘၤာ


စာၫႊန္း ။ ။
1. မလိခ။ ျမန္မာ ဝတၴဳ အၫႊန္း (၁)။ စာ ၁၉၈ - ၂ဝ၉။
2. မလိခ။ ျမန္မာ စာေပ အဘိဓာန္ (၂)။ စာ ၃ဝ၉။
3. ေမာင္ေက်ာ္သာ။ တေစ့ တေစာင္း စာေရး ဆရာ တုိ႕၏ အေၾကာင္း။ စာ ၁ဝ၉ - ၁၂၄။
4. နတ္ႏြယ္။ မိမိႏွင့္ စာေရး ဆရာမ်ား။ စာ ၃၃၈ - ၃၄ဝ။
5. စာေရး ဆရာမ်ား။ တကၠသုိလ္ နႏၵမိတ္ သုိ႕မဟုတ္ ေကာင္းကင္ႏွင့္ ေျမႀကီးကုိ ေတာင္းခံသူ (၂ဝဝ၄)။
6. ျမန္မာ့ စြယ္စုံက်မ္း ႏွစ္ခ်ဳပ္ (၁၉၈၇)။ စာ ၁၇၁ - ၁၇၂။]